Yeni Posta’nın girişimleriyle: Avrupalı Türkler için emeklilik yasa tasarısı TBMM yolunda

Yeni Posta gazetesi emeklilik ve onunla bağlantılı  konuların önde gelen uzmanlarından Hasan Karahaliloğlu’na bir yasa tasarısı önerisi hazırlattı. Öneri, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmak üzere milletvekillerine gönderildi.

Yurtdışından borçlanarak emekli olmak isteyenlerin durumları yıllardır bir türlü düzene girmedi. Bırakın iyileşmeyi, 2019 yılının ikinci yarısında yürürlüğe giren değişiklikle Avrupalı Türkler arasında binlerce emeklilik mağduru oluştu. Yurtdışında yaşayanlar, bu arada en büyük bölümü Avrupa’da yaşayan Türkiyeli insanların ülkeye olan inançları sarsıldı.

Emeklilik yasası “yamalı bohçaya” döndü. Bunu gidermek için Yeni Posta gazetesi olarak bu konuların en önemli uzmanlarının başlarında gelen Hasan Karahaliloğlu’na bir yasa tasarısı önerisi hazırlatarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunmak üzere milletvekillerine gönderdik. Umar ve dileriz ki, Avrupalı Türkleri ilgilendiren bu yakıcı konuya ilgi gösterirler. 

Yasa Tasarısı taslağının başında şu ifadeler yer alıyor:

“Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Hakkında Kanunda  değişiklik yapılmasına ilişkin Kanun Teklifim gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ederim.”

Gazetemizin girişimleriyle Hasan Karahaliloğlu’nun hazırladığı kanun teklifi ise şöyle:

“TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanun ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası hakkında kanunda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifim, gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ederim.

GENEL GEREKÇE

1978 yılından bu yana çıkarılan borçlanma kanunları ile yurtdışında çalışarak elde edilen birikimlerini Avrupalı Türkler döviz ve Türk lirası cinsinden ülkemize getirerek hem ülke ekonomisine hem de siyasetine destek verdi. 08.05.2008 TARİHİNE KADAR YURTDIŞINDA ÇALIŞTIĞI SİGORTALILIK SÜRESİ ÜLKEMİZDE SSK’LI ÇALIŞMA OLARAK DEĞERLENDİRİLİP TÜRKİYEYE HİÇ GELMEDEN SSK ÜZERİNDEN BORÇLANMA VE EMEKLİ OLMAK MÜMKÜN İDİ. Ancak 5510 sayılı kanunla beraber 08.05.2008 tarihi sonrası  Avrupalı Türklerin SSK üzerinden borçlanabilmeleri için sigortalı bir işyerinde çalışma zorunluluğu getirildi. Bu arada kanun uygulamasındaki zorluklar dikkate alınarak  SGK Kurumu  28 Kasım 2013 gün ve 39 nolu Genelge ile sözleşmeli ülkede sigorta primi ödeniyor olsa dahi ülkemizde aynı anda sigortalı çalışma hususunda da kolaylık da sağlamıştı. Temel esas ülkemize gelip sigortalı olma esasına dayalı idi. 11 Eylül 2014 tarihinde çıkarılan Torba Kanun ile vatandaşlarımıza mavi kartlı olsalar bile SSK (4-1/a) statüsünden borçlanabileceği yine hüküm altına alınmış idi. Bu nedenle yurtdışında çalışan, ikamet eden vatandaşlarımız yurtdışı borçlanma işlemlerinde fayda sağlayacak kısa süreli çalışmalar yaparak geleceklerini planladılar ve bulundukları ülkelerdeki birikimlerini Türkiye’ye taşıdılar. Ancak son zamanlarda Kayıt Dışı İşçiliği önlemek için devlet yıllık programlar dahilinde planlı denetim ve teftişler yapmaktadır. Denetleme sayısını artıran Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye’deki yurtdışı borçlanma statüsünü belirlemek maksadı ile yapılan kısa süreli çalışmaların her gün işyerine gidip gelmiş mi şeklinde bir uygulama ile ‘ülkemize duyduğu hissiyattan habersiz’ zaman zaman kanaat zaman zaman ise çapraz denetimlerle SSK’lı çalışmaları sahte sigortalılık diye değerlendirerek SSK’lı çalışmaları iptal etmektedir. Bu durum, beraberinde aylıkların iptali sonucunu doğurmaktadır. Yapılmış olan yurtdışı borçlanmaları BAĞ KUR (4-b) statüsüne değerlendirmekte, ayrıca en kötüsü SSK kapsamında aylık bağlanan vatandaşlarımızın aylıkları iptal edilerek yersiz ödeme olarak ödenen aylıkları faizi ile birlikte geri alınmaktadır. Denetim sonucu sahte sigortalılık olarak değerlendirilen fiili çalışmamadan dolayı Avrupalı Türk’ü çalıştıran işveren ve sigortalılar hakkında Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusu yapılarak kamu zararı yönüyle dava açılmaktadır. Şu an itibarıyla aylıkları iptal edilenlere her yıl yapılan denetimlerle katlanarak yenileri eklenmekte ve sorun kar topu gibi büyümektedir. Var olan mağdurların yanı sıra her yıl eklenen yeni mağduriyetleri önlemek için bu madde hazırlanmıştır. Bu sayede devlet ile vatandaş arasındaki güven zedelenmeyecek, Avrupa’da zar zor geçimlerini sağlamaya çalışan ve yaşayan vatandaşlar rahat bir nefes alacaktır.

MADDE GEREKÇESİ

Yurtdışı borçlanmasının zorlaştığı, primlerin arttığı, üstüne üstlük alınacak aylıkların yarıya düştüğü mevcut   düzenlemede, 01 Ağustos 2019 öncesi müracaat yapanlar 3201 sayılı kanunun mülga maddelerine, 2011/48 nolu Yurt dışı borçlanma ve tahsis işlemleri Genelgesine, 28 Kasım 2013 gün ve 39 nolu Genelge ve 11 Eylül 2014 gün ve  29116 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6552 sayılı kanununda belirtilen devletimizin kolaylaştırıcı kurallarına göre davranarak Türkiye’de borçlanma ve emeklilik işlemlerini gerçekleştirmiştir. Sahte sigortalılık yani fiili çalışma olmadığı kanaati ile aylığı iptal edilenlerin aylıkları yersiz ödeme olarak 10 yıl geriye gidilip istenmekte. Alınmış olan cüzi emekli aylıkları vatandaşın sebepsiz zenginleşmesine neden olan bir olgu da değildir. Anayasa Mahkemesinin mülkiyet hakkı olarak nitelendirdiği emekliliği elinden alınmaktadır. Mülkiyet hakkını ve güven duygusunu zedelememek için bu madde hazırlanmıştır. 

YURTDIŞINDA BULUNAN TÜRK VATANDAŞLARININ YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİNİN SOSYAL GÜVENLİKLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ HAKKINDA KANUN İLE SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI HAKKINDA KANUNDA  DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- Yurtdışı borçlanma işlemlerinde sigortalı olduğu dönemde ülkemizde olduğu yurda giriş çıkış belgelerinde anlaşılanların 01.08.2019 tarihinden önce SGK Kurumuna usulüne  uygun sigorta giriş ve çıkış bildirimi ile primleri ödenmiş ise  hizmetlerinin geçersizliği ileri sürülemez.

MADDE 2- Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.”

MUSTAFA BOZDURGUT-ULM

FOTO: A.A.