Sanayinin ve ailelerin üzerinde sallanan doğalgaz kılıcı: Almanya’ya bir bakış

Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi “Enerji konusunda özellikle arz güvenliğinin en önemli rolü oynadığı fark edilmedi. Şimdi panik halinde uyandık” diye yazdı. Gazeteci-yazar Halit Çelikbudak’a göre Federal Almanya, iki blok arasında kalmış durumda ve gerçekten şaşkın…

Almanya yıllarca küreselleşmeden iki açıdan yararlandı. Bir yandan, ana sanayi sektörleri dünya pazarlarında müthiş rekabetçiydi. Öte yandan, standart tüketim mallarının daha ucuz hale geldiği küresel bir ekonomiden yararlandı. Bu nedenle, son yirmi yıl Almanlar için altın zamanlardı: Artan reel gelirler, refah devletinin cömert genişlemesi…

Son olarak, bu ekonomik cennet Angela Merkel’in şansölyeliğini şekillendirdi. 

Güçlü ihracat endüstrisi yıllarca Alman ekonomisini de yönlendirildi. Ülkedeki yaklaşık dört işyerinden biri de zaten buna bağlı. Uzun süredir yüksek dış ticaret fazlası ile gurur duyuluyordu. Ama mayıs ayında 14 yıl sonra ilk kez dış ticaret açığı verdi. Dünyanın dördüncü en büyük ekonomisine sahip Almanya uzun zamandır Rusya’dan ucuz enerji ithalatına, Çin’den hammadde ithalatına dayalı bir iş modelini sürdürüyordu. Ancak bu modeli sürdürmek artık mümkün gözükmüyor sanırım.

AFALLAYAN ALMANYA

Moskova, gaz arzını kısınca Almanya şaşkın ve afallamış durumda. Nasıl afallamasın ki… Gazprom başkanı Alexey Miller haziran ortasında “Oyun bitti. Ve neden? Çünkü emtia talebi, döviz rezervi talebinin yerini alıyor. Yeni bir ekonomik yapının ana hatlarını Rusya belirleyecek” diyordu. Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi de önceki günkü yorumunda, “Enerji konusunda özellikle arz güvenliğinin en önemli rolü oynadığı fark edilmedi. Şimdi panik halinde uyandık” diye yazıyordu.

YIPRATMA SAVAŞI

Ukrayna‘da, I. Dünya Savaşı’nın siper savaşına benzer acımasız bir yıpratma savaşı yaşanıyor. Almanya da Rusya’ya karşı bir ekonomik savaşın ortasında. Ukrayna’yı desteklemenin bedeli yüksek. Moskova gazı silah olarak kullanıyor. Baltık denizinden Almanya’ya Rus gazı getiren Kuzey Akım 1 boru hattı hafta başında yıllık olağan bakıma alındı. Gaz kesildi. Bakım on gün sürecek. Moskova bu hattan gelen gazı zaten iyice kısmıştı. Şimdi heyecan dorukta.

Moskova 22 Temmuz’da vanayı tekrar açacak mı?

Belirsizlik sürüyor. Rus ruleti gibi..

SANAYİ VE HANELER

Almanya’nın can damarlarından biri Rusya’dan gelen ucuz doğalgaz. Sanayi tamamen doğalgaza bağlı… Gaz hem enerji kaynağı hem de hammadde Alman sanayii için… Yüzde 38’ini kullanıyor. En büyük müşteri, 39 bin kişi çalıştıran Ludwigshafen merkezli kimya şirketi BASF’dir. Gaz bu sektör için hem enerji kaynağı hem de hammadde. Diğer büyük alıcılar cam üreticileri, ilaç endüstrisi, tekstil, metal ve otomotiv endüstrilerinin yanı sıra içecek üreticileri…

21 milyon hane doğal gaz ile ısınıyor… Bu hanelerde 14 yaşından büyük 32 milyon kişi yaşıyor.

Gaz türbinleri vasıtasıyla elektrik üretiliyor.

SAVAŞIN ETKİSİ VE İKİ BLOK

Herkesin en merak ettiği konu sanırım Ukrayna’daki savaşın nereye varacağı… Şimdilik barışçıl bir diplomasi de gözükmüyor. Ama bu savaşın bir etkisi olarak dünyanın iki jeo-ekonomik bloka iyice bölünebileceği varsayılıyor.

Bir blok Batı ile uyumlu olanlar, diğer blok ise Rusya ve Çin ile yakın olanlar. Almanya, Amerikan merkezli Batı ile uyumlu. Ama Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Alman firmalarının yüzde 46’si büyük ölçüde Çin ithalatına bağlı.

Çin ile ticari ilişkiler darbe alırsa, Alman ekonomisinin bir darbe de buradan alacağı aşikâr.

Çin, Almanya’nın en büyük ticaret ortağı aynı zamanda. Bir yandan Rus gazına diğer yandan da Çin’e olan bu yüksek bağımlılık, Almanya’nın başını ağrıtıyor.

Bu yüzden Şansölye Olaf Scholz “Çok, çok ciddi zamanlardayız. Yanlış bir şey yapamayacağınız bir zaman. Bu durumda bir hata yapmak korkunç olur” diyor…

HALİT ÇELİKBUDAK – FRANKFURT

FOTO: Marc B/pixabay.com;

KAYNAK: www.facebook.com/halit.celikbudak