Hollanda’ya Almanya’dan bakınca: Bir türlü hükümet kurulamayan demokrasi 

Hollanda’da mart ayında yapılan seçimlerden beri hükümet kurulamıyor. Koalisyon görüşmeleri sürekli tıkanıyor. Bugüne kadar koalisyonlar en uzun 225 günde, en kısa da 25 günde kurulabilmişti. Eğer ekim sonuna kadar kurulamazsa Hollanda bu alanda yeni bir rekor kırabilir.

Hollanda değişik bir ülke. “Dünyayı Tanrı, Hollanda’yı ise Hollandalılar yarattı” derler. “Alçak topraklar” anlamına gelen “Nederland” olarak adlandırılan ülkenin yüzde 26’sı, yani dörtte biri deniz seviyesinin altında. Avrupa’nın üç büyük nehri Ren, Maas ve Schelde’nin oluşturduğu büyük bir deltanın üzerinde. Setlerle bir ülke yaratmışlar. Dünyanın en fazla ihracat yapan ilk on ülkesinden biri. 42 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle dünyada çok küçük olsa da geçen yıl 116 milyar euroluk tarım ihracatı ile dünya ikincisi.

Türkiye’de pek bilinmez ama Hollanda 22 milyar dolar ile Türkiye’ye en çok doğrudan yatırım yapan ülke. Türkiye’de 2800 civarında Hollanda sermayeli şirket faaliyette. Türkiye ile ticaret hacmi de 8 milyar dolar civarında. Her yıl Türkiye’ye 1,1 milyon civarında Hollandalı turist geliyor. Hollanda’da 450 bin civarında Türk, Türkiye’de de 6 bin civarında Hollandalı yaşıyor.

REKORA DOĞRU

Hollanda’da 15-17 Mart günleri yapılan seçimin üzerinden yaklaşık 25 haftadan fazla zaman geçti. Baraj olmadığı için 150 üyeli Temsilciler Meclisi’ne 17 parti girmiş, bir de bağımsız seçilmişti. Sekiz 8 Türk kökenli de meclise girmişti. Hükümet kurulamıyor. Koalisyon görüşmeleri sürekli tıkanıyor. Bugüne kadar koalisyonlar en uzun 225 günde, en kısa da 25 günde kurulabilmişti. Eğer ekim sonuna kadar kurulamazsa yeni bir rekor ufukta görünüyor.

Başbakanlığı yürüten Mark Rutte’nin lideri olduğu sağ liberal Özgürlük ve Demokrasi Partisi (VVD) 34 sandalye (+1) ile sandıktan dördüncü kez birinci çıkarmıştı. Bugüne kadar AB’de Angela Merkel dışında bunu başaran tek lider. Hükümeti kurabilirse ülkeyi en uzun yöneten kişi olacak.

Bu değişik ülkede koalisyon görüşmeleri de farklı. Önce bir arabulucu tayin ediliyor. Daha önceleri kral tarafından yapılan tayin, artık temsiciler meclisi başkanı tarafından yapılıyor. Arabulucu kişi, partilerle görüşerek muhtemel koalisyon imkanlarını araştırıyor. Meclis başkanına rapor sunuyor. “Şöyle bir ihtimal var, ihtimal yok vs.” gibi öneriler getiriyor. Bugüne kadar dört arabulucu da bir sonuç alamadı. Görevi bırakan dördüncü arabulucu “Rutte, azınlık hükümeti kursun” dedi raporunda. Salı günü de beşinci arabulucu tayin edildi.

“TEFLON RUTTE”

54 yaşındaki başbakan Mark Rutte’nin acelesi yok gibi görünüyor. O da değişik bir lider. Onun siyasette lakabı da “Teflon Rutte” veya “Mr. Tefal”. Skandallardan, eleştirilerden hep sıyrılıyor… Hiçbir şey ona bulaşmıyor. Hata yapanlar hep başkaları oluyor. Yanlış giden şeylerin sorumluları da hep başkaları oluyor nedense. Politikaya atılmadan önce 10 yıl Unilever’de fıstık ezmesi bölümünden insan kaynakları müdürlüğüne kadar çeşitli mevkilerde çalıştı. 2008’den beri de haftada bir gün Lahey’de bir ortaokulda dört saat Felemenkçe ve Sosyal Bilgiler dersi veriyor. Onu bazen Lahey’de bisikletiyle bir kırmızı ışıkta beklerken görmek mümkün. “Nevi şahsına münhasır” bir kişi.

İşte Fransızların “PaysBas” dedikleri ve akla peynir, yel değirmeni, bisiklet, lale, inek, turuncu renk, Van Gogh, Rembrandt, Ajax gibi pek çok kavramı çağrıştıran Hollanda’da koalisyon çalışmaları böyle yürüyor. Başbakan Rutte, “Daha on yıl enerjim var” diyor.

HALİT ÇELİKBUDAK-FRANKFURT

FOTO: A.A

KAYNAK: facebook.com/halit.celikbudak