Haziran seçimleri Fransa ile mi sınırlı kalır? Fransız solunun umudu ittifak

Fransa, hazirandaki seçime odaklanmış durumda. Önümüzdeki beş yıl ülkeyi yönetecek  Emmanuel Macron, ikinci kez cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu. Şimdi sıra 577 üyeli Ulusal Meclis seçiminde. Siyasette “üçüncü tur” denilen seçimler 12 ve 19 Haziran’da yapılacak.

1789 devrimine, 1871 Paris Komünü’ne, sınıf savaşımının bütün biçimlerine sahne olmuş bir tarihe sahip Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde uzlaşmaz bir tavır sergileyen Fransız solu şimdi tüm aktörleriyle meclis için güç birliği yapıyor. Sosyal ve Ekolojik Yeni Halk Birliği (Nupes) adıyla sol ittifak kuruldu.

HEDEF: MECLİSTE ÇOĞUNLUK

Sol ittifak mecliste çoğunluğu sağlamak istiyor. Macron, başbakanı atarken meclis çoğunluğunu dikkate almak zorunda. Sol ittifak çoğunluğu sağladığı takdirde başbakan adayı şimdiden belli. O da ittifakın lideri Jean-Luc Mélenchon.

Fransa Cumhurbaşkanı Mecliste kendi partisinden bir çoğunluk varsa yasama gündemine de hakim olur. Ama yoksa belli durumlarda yetkileri son derece sınırlı olabiliyor. Sol ittifak başarı sağlarsa Mélenchon’un başbakan olması, Macron’u  ‘cohabitation‘a (ortak yaşamaya) zorlayarak Fransız soluna bir yükselme hattı açabilir.  Haziran seçimleri bu anlamda Fransız solu için çok önemli.

RADİKAL SOL BİR BAŞBAKAN?

Fransa’da sol ittifakın lideri Jean-Luc Mélenchon Fransız siyasetinde eski bir isim. Radikal sol çizgide siyaset yapıyor. Eski Troçkist, anti-NATO, anti-AB ve anti-ABD’ci. Fas Tangier’de doğmuş. Babası İspanyol asıllı bir posta müdürü. Annesi Sicilya asıllı bir ilkokul öğretmeni. Ailesiyle 1962’de Fransa’ya taşınmış. Felsefe okumuş. Siyasete atılmadan önce öğretmenlik ve gazetecilik yapmış. 2000-2002 arasında Başbakan Lionel Jospin’in altında Mesleki Eğitim ve Öğretim Bakanı olarak görev yapmış bir siyasetçi.

Jean-Luc Mélenchon, siyasete Sosyalist Parti’de başlamış. Ama 30 yıl sonra 2008 yıl sonra öfkeyle ayrılmış. Sosyalist Partinin merkeze çok fazla kaydığını, artık işçi sınıfının çıkarları doğrultusunda hareket etmediğini söylemiş. Kendi partisi ‘Parti de Gauche‘u kurmuş. 2009 ve 2014’te iki kez Avrupa Parlamentosu’na seçilmiş. Halen 2016 yılında kurulan ‘La France insoumise‘ için Fransız Meclisi’nin bir üyesi.

İttifak, 70 yaşındaki Jean-Luc Mélenchon liderliğindeki Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi (La France Insoumise LFİ), Yeşiller Partisi (Europe Ecologie-Les Verts EEVL) ardından Fransız Komünist Partisi (PCF) ile kökeni Paris Komünü’ne dayanan, 1969’da kurulan Fransız Sosyalist Parti (PS)  arasında.

İttifaka katılan partiler birbirleriyle yarışmak yerine tek adayla ortak hareket edecekler.

Kuvvetli oldukları bölgelere göre, LFI’nin 350, Yeşiller’in 100, PS’nin 70 ve PCF’nin 50 milletvekili adayı göstereceği söyleniyor.

MACRON VE AŞIRI SAĞI YENMEK İÇİN İTTİFAK

Mélenchon, “Macron’un adaletsiz ve acımasız politikasını sürdürmesini engellemek ve aşırı sağı yenmek” için çarenin bir araya gelmek olduğunu söylüyor. İttifakın politikaları arasında emeklilik yaşını 60’a düşürme, asgari ücreti yükseltme ve temel ürünlerde tavan fiyatları da yer alıyor.

Mélenchon üç kez cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldu. İlki 2012’de “Sol Cephe” adına, son ikisi Şubat 2016’da kurulan LFI hareketi adına. 2012’de yüzde 11,1 oranında, 2017’de yüzde 19,58 ve nisanda yüzde 21,95 oy almış, Le Pen’in yerine ikinci turu kıl payı kaçırmıştı.

BİTMEMİŞ BİR SEÇİM SÜRECİ

Fransa solundaki gelişmelere bakarak ülkede hazirandaki “üçüncü tur”dan, bitmemiş bir seçim süreci olarak bahsetmek mümkün belki. Ama Fransa’da meclis seçimlerinin genelde pek ilgi görmediğini de hatırlatmak gerekli… Seçimler genelde başkanlık seçimi etrafında döner. Meclis seçimlerinde seçmenler genellikle sadece önceden karar verdiklerini partiye veriyorlar oylarını.

Şunu söylemeliyim. Fransız solu için mecliste çoğunluğa giden yol uzun. Şu ana kadar sol partilerin tamamı 70 milletvekiline bile sahip değiller. Mélenchon’u başbakan yapabilmek için 280’den fazla milletvekiline ihtiyaçları var.  

“Front populaire”, yani Halk Cephesi adıyla 1936’da bir araya gelen Fransız solu ülkenin ilk solcu başbakanı Leon Blum’un seçim zaferi elde etmesini sağlamıştı.

Fransa solu şimdi Jean-Luc Mélenchon ile yeni bir Mitterrand veya başka bir Leon Blum çıkarabilir mi? Bekleyip göreceğiz.

HALİT ÇELİKBUDAK-FRANKFURT

FOTO: AA