Elektrik talebi ve aşırı kârlar sorunu: AB’deki planlar karışık

AB Komisyonu Sözcüsü Dana Spinant, “Enerji acil durum paketi, Komisyon üyelerinin haftalık toplantı gündeminde olacak” derken, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, doğalgaza tavan fiyat konusunda kuşkulu olduklarını bildirdi.

Avrupa Birliği (AB), elektrik tüketimini azaltmayı ve enerji firmalarının aşırı kazançlarını vergilendirmeyi içeren yeni acil tedbir paketi hazırlıyor. AB Komisyonu üyelerinin haftalık karar toplantısı, yarın Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumlarının yapıldığı Strazburg’da gerçekleştirilecek.

AB Komisyonu sözcülerinden Dana Spinant, Brüksel’de düzenlenen günlük basın toplantısında, “Enerji acil durum paketi, Komisyon üyelerinin haftalık toplantı gündeminde olacak” ifadesini kullandı. Spinant, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in çarşamba günü AP Genel Kurulu’nda “Birliğin Durumu” konulu konuşmasını yapacağına işaret ederek, söz konusu paketin detaylarının burada paylaşılmasını beklediğini söyledi.

Rusya’nın Avrupa’ya Kuzey Akım boru hattından doğalgaz sevkiyatını süresiz kesmesinin ardından AB üyesi ülkelerin enerji bakanları, geçen hafta hızla artan elektrik ve doğalgaz fiyatlarına karşı alınacak yeni tedbirleri belirlemek üzere bir araya geldi. AB ülkeleri, AB Komisyonu’na, derhal düşük maliyetli elektrik üreticilerinin gelirlerinin sınırlandırılmasını, fosil yakıt firmalarından katkı alınmasını, doğalgaza tavan fiyat uygulanmasını, elektrik talebinin düşürülmesini ve enerji şirketlerine likidite sağlanmasını içeren yasal düzenleme teklifleri hazırlama görevini verdi.

Bu düzenleme tekliflerinin detaylarının, yarın AB Komisyonu üyelerince tartışılması ve paketin detaylarının açıklanması bekleniyor.

Uluslararası basına sızan taslak belgelere göre, AB Komisyonu, enerji firmalarının beklenmedik yüksek kazançlarının vergilendirilmesini isteyecek. Mevcut sistemde AB’deki toptan elektrik fiyatı, toplam elektrik talebini karşılamak için ihtiyaç duyulan son üretici tarafından ve genellikle hızla devreye alınabilen doğalgaz santrallerince belirleniyor.

Gaz santrallerinin yüksek fiyatları bütün diğer kaynaklardan elektrik üretenlere ödeniyor.

Burada doğalgaz dışındaki yenilenebilir gibi enerji üreticilerinin yüksek gelirlerinin bir kısmının vergilendirilmesi, sağlanacak kaynağın yoksul haneler ve işletmelerin desteklenmesinde kullanılması söz konusu olacak.

AB Komisyonu geçmişte doğalgazda yaptığı gibi üye ülkelerin elektrik tüketimlerini düşürmelerini istemeye de hazırlanıyor. Bu talebin gönüllü mü yoksa zorunlu mu olacağı halen tartışılıyor. Bazı ülkeler zorunlu olarak elektrik tüketiminin düşürülmesine sıcak yaklaşmıyor.

Enerji piyasasındaki şirketlerin likiditesinin artırılması için de çeşitli seçenekler değerlendirilecek. Yüksek teminat miktarlarıyla karşılaşan enerji piyasası katılımcılarına ek kredi hattı ve likidite sağlanması imkanı sağlanacak bir düzenleme hazırlanması öngörülüyor.

Toplantının en zor konusunun doğalgaza tavan fiyat uygulama girişimi olması bekleniyor.

AB Komisyonu, geçen hafta açıkladığı taslak planında, sadece Rus gazına tavan fiyat uygulanması fikrini öne sürmüştü. Bazı AB üyesi ülkeler buna karşı çıkarken bazıları da bunun yeterli olmayacağını belirterek bütün gaz tedarikçilerinin fiyatlarına tavan uygulanmasını talep ediyor.

AB ülkeleri, gaza tavan fiyat uygulanması konusunda net bir tutum belirlemiş değil. Rusya, doğalgazına Avrupa’nın tavan fiyat getirmesi durumunda gaz akışını tamamen durduracağını bildirmişti.

Son dönemde Rusya’nın tedariki azaltmasının ardından Avrupa’nın en büyük gaz sağlayıcısı konumuna gelen Norveç ise gaz piyasalarına müdahaleyi doğru bulmuyor. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, AB Komisyon Başkanı von der Leyen’le görüşmesinin ardından, AB’nin doğalgaza tavan fiyat uygulama teklifine şüpheyle yaklaştıklarını açıkladı.

“Doğalgaza tavan fiyat konusunda kuşkuluyuz” ifadesini kullanan Store, Avrupa’da gaz olmadığını ve tavan fiyatın gaz tedarik sorununu çözemeyeceğini kaydetti.

YENİ POSTA – BRÜKSEL

FOTO: AA