Genel sağlık sigortası yük getiriyor mu? Avrupa’daki Türklere borç çıkarıyor mu?  

Avrupalı Türkleri bugünlerde meşgul eden bir konuyu sizlerle paylaşmak istedim. Konu sağlık sigortası uygulamasının ülkemizde ve yaşadığınız ülkeye yansıması. Yazımızın ana teması ülkemiz tarafınca uygulamaya giren GSS sisteminin Avrupalı Türklere yük getirmediği ve borç çıkarmadığı yönündeki uygulamanın detayları olacaktır.

Ülkemizde daimi ikameti Türkiye olan herkes için uyruk koşulu aranmaksızın 01.01.2012 tarihinden itibaren geçerli Genel Sağlık Sigortası uygulamasına geçildi. Amaç herkesin sağlık şemsiyesi altında olmasını ve sağlık hakkının vazgeçilmez olan hakkın herkese verilmesi amaçlandı. Şu ana kadar uygulama gelişerek devam etti. 18 yaşından küçük herkes ise devletin güvencesi altına alındı. 18 yaş sonrası aktif sigortalı, BAĞ-KUR esnaf ve tarım sigortalı ile kendileri ve eşleri  kesilen sağlık priminden, emekli ve ailesi ise emekli olması hasabiyle sağlığa erişimi ücretsiz olarak sağlandı.  

Prim yatırmayanlar için de ailede bulunanların gelir durumlarına bakılıp, kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden az ise yine devlet tarafınca hiçbir prim alınmadan karşılanmakta.

Asgari ücretin üçte birini geçen bir gelir var ise bu durumda aileden birinin 150,12 TL ödemesi yeterli olmakta ve aile bireylerinin tamamı sağlık hakkından yararlanmakta.

Burada önemli bir bilgi de şudur: Acil olarak devlet, özel ve üniversite hastanelerine gelinmiş ise kişilerin uyruk durumuna ve prim ödeyip ödemediğine bakılmaksızın ücretsiz tedavisini sağlanması GSS uygulamasının ana omurgasını oluşturmaktadır.

AVRUPA’DA YAŞAYANLARIN DURUMU

Avrupa’da sözleşmeli ülkelerde yaşayanlar o ülke hastalık kasaları aracılığı ile faydalanmaktadır. Ülkemize geldiklerinde ise yanlarında getirdikleri formüller vasıtasıyla sağlık hakkından ülkemizde o ülke adına yararlanılır ve yıl sonunda yapılan masraf tahsil edilir.

Ülkemizin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinden aşağıda belirtilen ülkelerle imzalanan sözleşmeler malullük yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin hükümlerin yanı sıra sağlık yardımlarına ilişkin hükümleri de içermektedir: Almanya, Makedonya, Lüksemburg, Hollanda, Azerbaycan, Hırvatistan, Belçika, Romanya, Sırbistan, Avusturya, Çekya, Karadağ, Fransa, Bosna -Hersek, İtalya, K.K.T.C, Arnavutluk, Macaristan, Tunus, İran, Polonya, Hırvatistan.

Konuyu bir örnekle pekiştirelim. Örneğin, Zeliha Canveren Fransa’dan ülkemize Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü sınırları içinde tatilini geçirirken rahatsızlandı ve aşağıdaki tabloda olduğu üzere, SE 208-06 FT formülleri ile YUPASS numarası üzerinden Kırıkkale Devlet Hastanesinden başvuruda bulunduğunda ücretsiz sağlık yardımını alır.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI UYGULAMASININ AVRUPALI TÜRKLERE YANSIMASI

Yurtdışında yaşayan ve birinci adresi Avrupa olan Türklere 01.01.2012 günü yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası uygulamasının kendilerine yönelik olumsuz bir yansıması yoktur. Aksine, yanlarında formüller olmasa dahi, acil durumlarda ücretsiz olarak tedavileri sağlanır.

Şayet çeşitli nedenlerle adreslerini Türkiye olarak değiştirmiş ve Avrupa’da yaşıyorlar ise  gelir testi yaptırmadıkları için prim borcu çıkabilir. Kişinin yurtdışında yaşadığı bilinmediği ve zamanında gelir testi yaptırmadığı için böyle bir durum istisnai durumlarda karşılaşabilir. Ancak bu konuda da devlet Avrupalı Türk’ün imdadına yetişmiştir. Yurt dışında yaşadığına dair ikamet belgesi ibraz ettiğinde sağlık yardımını o ülkeden aldığı anlaşıldığı için varsa borcunu SGK Kurumu hemen siler.

YANLIŞLIKLA BORÇ DAHİ ÇIKSA…

Şöyle ki:

01.01.2012 günü ülkemizde uygulamaya giren Genel Sağlık Sigortası uygulamasına göre, adresi ülkemiz gözüktüğünden geriye dönük olmak üzere GSS borcu gözükmekte ise de  18.04.2014 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim Ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliği’nin Genel Sağlık Sigortası geçiş hükümleri başlıklı GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kanunun 92’nci maddesinde genel sağlık sigortasının zorunlu olması nedeniyle Kanunun 61’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında tescil edilenlerden kapsama alındıkları sürelerde yurt dışında ikamet edenlerin genel sağlık sigortalılıkları bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu yönetmeliğin 10’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ğ) bendine göre sonlandırılır. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önceki süreler için ise yurt dışında ikamet edenlerin, yurtdışında bulunduklarını öğrenim belgesi, çalışma belgesi, konsolosluktan alınacak belge, pasaport veya Emniyet Genel Müdürlüğünden alınacak yurt dışına gidiş-dönüş tarihlerini gösterir belgelerle Kuruma başvuruda bulunmaları halinde bu belgelerdeki süreler esas alınarak genel sağlık sigortalılıkları sonlandırılır, hükmü uygulanır.

Avrupalı Türklerin yaşadıkları adresleri yurt dışında olmasına rağmen, alım-satım veya başka nedenlerle daimi olarak Türkiye’de yaşıyor gibi adreslerini değiştirmiş dahi olsalar, yönetmelik değişikliği 2014 yılında yapılarak  o günde bugüne sehven bir borç çıksa dahi rahatlıkla silinmektedir.

Kişinin yurtdışında o ülkeden sağlık hakkı aldığı anlaşıldığı için de SGK Kurumunu sağlık yardımını üstleniyorum diye bir belge tanzim edip o ülke adına bir yükümlülük altına girmesi  söz konusu olamaz.

Şayet kişi ülkemizden emekli ve  yurtdışında yaşamak istiyor, ikamet özgürlüğüne istinaden gittiği sözleşmeli ülkede de kendinden ve eşinden dolayı sağlık hakkı yok ise, bu durumda form düzenlenir.

HASAN KARAHALİLOĞLU – ANKARA