“Bonn Yetkileri” ile yasalaştı: Bosna’da “soykırımı inkâr etmek” suç

Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko’nun 23 Temmuz’da “Bonn Yetkileri”ne dayanarak çıkarttığı “Soykırımın İnkârının Cezalandırılmasına İlişkin Yasa”, ülkenin resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Resmi gazetede yayımlanan yasaya göre, uluslararası mahkemelerde veya Bosna Hersek Mahkemesi’nde kanıtlanmış soykırım, insanlığa karşı suçları ve savaş suçlarını inkâr, yüceltme, önemsizleştirme veya aklamaya çalışan kimseler, 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilecek.

Irk, renk, din, ulusal veya toplumsal köken, millet veya etnik topluluğa yönelik nefret ve şiddeti körükleyenlerin ise 3 aydan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını öngören yasa, söz konusu suçlara ilişkin afiş, el ilanı ve broşür dağıtan kimselerin ise en az 3 yıl hapse mahkûm edilebilmesini sağlayacak.

Soykırımın inkârının cezalandırılmasına ilişkin yasa ile ayrıca soykırım, insanlığa karşı suç veya savaş suçundan hüküm giyen kişileri ödüllendiren, yücelten, ayrıcalık tanıyan, isimlerini sokaklara, meydanlara, köprülere, kurumlara, şehirlere veya mahallere veren kimselerin en az 3 yıl hapis cezasına çarptırılması öngörülüyor.

SREBRENİTSA’DA PROVOKATİF AFİŞLER

Avusturyalı diplomat Inzko’nun çıkarttığı yasa, ülkedeki Sırplar ve ülkenin iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nde (RS) sert tepkilere neden olurken, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Sırp üyesi Milorad Dodik, RS’in yasaya kurumsal yanıt vereceğini ifade etmişti.

Bosna Hersek’teki savaşta Temmuz 1995’te Srebrenitsa’da soykırım yaşandığı ısrarla inkâr eden Dodik, Sırpların bu yasayı asla kabul etmeyeceğini belirtirken, yasaya karşı çıkan Sırp yetkililer, görev bırakma kararı aldıklarını açıklamıştı.

Temmuz 1995’te 8 binden fazla Boşnak erkeğin hunharca katledildiği Srebrenitsa’da, söz konusu yasaya karşı çıkan ve soykırımdan hüküm giyen savaş suçlusu Ratko Mladic’i destekleyen Sırplar, şehrin birçok noktasına “Ratko Mladic, sen bizim kahramanımızsın!” yazılı afişler astı.

BOSNA HERSEK YÜKSEK TEMSİLCİLİĞİ

Bosna Hersek’te 1992-1995 arasında yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Anlaşması ile oluşturulan OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik aynı zamanda ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.

Her yıl Birleşmiş Milletlere (BM) Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor da sunan Yüksek Temsilci, “Bonn Yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa da çıkartabiliyor.

Avusturyalı diplomat Valentin Inzko, 2009’dan beri Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi olarak görev yapıyor.

YENİ POSTA – SARAYBOSNA

FOTO: A.A.