Berlin’de Getir, Gorillas, Trendyol: Türkiye kökenli teknoloji şirketleri Avrupa’da

Türkiye’de bilişim sektörü ve dijital teknolojiler üzerinde yükselen yeni bir girişimciler kuşağı oluştu. Algoritmaları iyi tanıyan ve geliştiren bu kuşak şimdilerde Almanya ve yakın çevresinden Avrupa’ya yayılıyor. Ürünlerinden eminler, sermaye bulabiliyorlar, ama özellikle iyi danışmanlık hizmetine ihtiyaçları var.

Berlin sokaklarında özel kıyafetleriyle dikkat çeken Türkiye kökenli şirketlerin kuryeleri yeni bir atılıma işaret kabul ediliyor. Özellikle Almanya’daki 3 milyonun üzerindeki Türkiye kökenli nüfus, bu tür “algoritmik hizmet ağırlıklı şirketlerin” Avrupa’da silinip gitmeden kök salmasında büyük destek kabul ediliyor.

Türkiye’de ortaya çıkan ve hızla yerleşen dijital teknoloji ağırlıklı, hizmet sektörüyle birebir bağlantılı şirketlerin Avrupa’ya yönelmesi, aslında bir yenilik değil. Yenilik, dijital teknolojinin bu girişimlerde temeli oluşturması. Birkaç yıldır derinleşen ve yayılan bu gelişmede koronavirüs koşullarının özel bir payı olduğu anlaşılıyor. 

Örneğin geçen yıldan bu yana menekşe renkli motosikletlerle Berlin’de gözlenen “Getir”, Türkiye’de salgın koşullarında büyük sıçrama gerçekleştirmişti. Çeşitli kaynaklarda Getir şirketinin bir Amerikan fonundan 100 milyon avronun üzerinde bir kaynak sağladığına, yeni finans ekonomisi  jargonunda “Unicorn” (Altın Boynuz) olarak anıldığına dikkat çekildi. “Unicorn” şirketler, 1 milyar doların üzerinde bir değerlemeye sahip olan şirketler. Türkiye’deki startup piyasasında bu etiketi taşımaya layık şirket sayısı artıyor. Asıl önemlisi, bunların Avrupa ve dünyaya açılma eğilimi gösterirken, genelde Almanya’yı bir sıçrama tahtası olarak kullanma eğilimleri.

GETİR, TRENDYOL, GORİLLAS

Çeşitli kaynaklarda pek de iyi bir şöhreti olmadığı iddia edilen dev bir ABD fonundan sağladığı kaynakla, Getir, önce İngiltere ardından da Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine sıçramayı başardı. Bu arada, Avrupa medyasında yer alan haberlere göre, şirketin değeri, bazı sektör değerlendirmelerine göre, 6 milyar avronun üzerine çıkmış durumda ve bir tür model kimliğine sahip olduğu görünüyor. Nitekim, bir anda İngiltere, Almanya, Hollanda, Danimarka, Belçika, İtalya ve İspanya’ya yayılan ve medyanın da ilgi odağı olmayı başaran Gorillas’ın müdürü Kağan Sümer, sorulduğunda, Getir’in kendileri için bir ilham kaynağı olduğunu saklamıyor.  

Gerçekten de “Getir” bir startup olarak model niteliği kazanmış görünüyor. Bundan 6 yıl önce Nazım Salur tarafından kurulan şirketin hizmet formülü, 10 dakika içerisinde “en çok ihtiyaç duyulan ürünleri” geniş bir kurye ağı aracılığı ile günün her saatinde ulaştırmaya dayanıyor. Bu “mobil ticaret uygulaması”, kurulduğu günden beri yılda 5 misli büyüme yakalamış durumda ve bazı çevrelere göre, dünyada bir başka örneği bulunmuyor. Tamamen yeni bir iş modeli. Pandemi döneminde inanılmaz bir büyüme yakalayan “Getir”, açıldığı Avrupa başkentlerinde de büyük bir potansiyele sahip olduğunu gördü. Halen koronavirüs koşullarından kârlı çıkan startup şirketler arasında ilk sırada yer alıyor.

Mobil ticaret, lojistik ve finans teknolojisi alanlarında hizmet üreten şirketler, bu arada oyun teknolojisi, dünya piyasalarında değerlendirilecek yer arayan ve biriktikçe tehlikeli hale gelen sermaye yatırımlarının hedefi konumundalar. Türkiye’nin internet üzerinden oyunlar sektöründe çok gelişmesi ve yatırımcıların özellikle bu sektöre kaynak ayırması dikkat çekiyor.

İSTANBUL’DAN AVRUPA PAZARLARINA

İstanbul 15 milyonu aşan nüfusuyla başarılı şirketlerin yerleşmesine yardımcı oluyor ve yeni teknoloji üzerinde yükselen startuplar buradan Avrupa ve dünyaya açılabiliyor. Bunlar arasında Trendyol’a 10 milyar avronun üzerinde bir değer biçiliyor ve söz konusu şirket, o nedenle, yeni iktisat literatüründeki “decacorn”lar arasında yer alıyor. “Business Insider” haber sitesinde yer alan bir geniş haberde bu yılın ilk iki çeyreğinde en büyük 10 işlemin üçünün oyun sektörde yapıldığına dikkat çekildi. Bunlar arasında yer alan Dream Up’a 1 milyar dolarlık bir değer biçildiği hatırlatıldı.

Trendyol ve Getir’in ilham verdiği Gorillas gibi girişimlere Avrupa’da daha sık rastlanacağı anlaşılıyor. Bilişim sektöründe yetişmiş nitelikli Türk işgücünün son dönemde Türkiye’yi terk edip özellikle Avrupa’da niteliklerine uygun yatırımlar aramaya başlaması bununla bağlantılı.

ÜRÜN SAĞLAM, YERLEŞECEĞİ “İNSANİ İKLİM” ÖNEMLİ

Bu nitelikli işgücü ve yatırımcı davranışlarının incelenmesinden çıkarılan sonuçlar arasında, Almanya-Avusturya hattındaki Türkiye kökenli göçmenlerin, bu tür yatırımları kolaylaştırması da var. Genç Türk startup girişimcileri, ürünlerinin ve hizmetlerinin Avrupa ölçeğinde rekabet edebilir nitelikte olduğundan emin. Bunu kanıtlamış durumdalar. Ancak, sermaye ve iyi danışmanlık hizmetlerine ihtiyaçları var. Türkçe konuşan 3 milyon yerleşik insan Almanya’yı dış dünyaya açılmayı düşünen Getir, Trendyol tipi startuplar için ilk büyük sıçrama tahtası olarak gündeme getiriyor. Piyasaya girişleri bu insanlar ve yarattıkları iklim kolaylaştırıyor.

Son olarak 16.5 milyar dolarlık değerlemeyle “Decacorn” niteliği kazanan Trendyol’un da Alman çevrimiçi ticaret piyasasındaki konumunu güçlendireceği açıklandı.

TOGG SÖYLENTİLERİ

Bu arada endüstrileşmesini tarihsel olarak otomobil sektörüne ve bu alandaki inavosyonlarına borçlu Alman piyasasına, Türk otomobili Togg’un gireceği yolundaki haberler de yoğunlaşmaya başladı. “Togg Europe” adıyla bir limited şirket için başvuruda bulunulduğu bilgisi yayılırken, çeşitli sektör yayınlarında, Togg’un elektrikli otomobilini yakında Almanya’da pazara süreceği, bunu Fransa ve İtalya piyasalarının izleyeceği ileri sürülüyor.

YENİ POSTA – FRANKFURT

FOTO: A.A.