Avusturya ile Osmanlı’nın Birinci Dünya Savaşı’ndaki işbirliği: “Kırmızı Beyaz Kırmızı”

İsmail Tosun Saral, yıllar içinde özellikle dönemin gazetelerini araştırarak derlediği yazılarla, Birinci Dünya Savaşı’ndaki Habsburg-Osmanlı işbirliğini gündeme getirdi. Kitap, pek işlenmemiş bir alanda genç araştırmacılara yeni kapılar açmayı hedefliyor. 

Viyana’da ve Türkçe yayımlanan bir kitap, üzerinde çok fazla çalışılmamış bir konuyu tekrar gündeme getirdi. “Kırmızı Beyaz Kırmızı” başlıklı kitabın yazarı İsmail Tosun Saral, Mohaç Meydan Muharebesi’nden sonra rakip iki hanedanın ilişkileriyle Avrupa’nın ilginç bir cepheleşmeye tanıklık ettiğini belirtirken, bu rekabetin 300 yıl kadar kanlı boğuşmalarla sürdüğüne, ancak 1791’deki Ziştovi Antlaşması ile “Türkler ve Avusturyalılar arasında uzun bir barış dönemi”nin başlayabildiğine dikkat çekiyor. Yazar, geçen yüzyılın başındaki bu ittifakın neden önemsenmesi gerektiğine önsözde şöyle işaret ediyor:

“Avusturyalıların Bosna-Hersek’i 1878 yılında Osmanlı borçlarını bahane ederek bir oldu bitti ile ilhak etmeleri sonucunda, her ne kadar her iki devlet arasında bir savaş yaşanmasa da, araya soğukluk girmiştir.

Büyük Savaş’ta (Birinci Dünya Savaşı) iki devletin müttefik olmasıyla ilişkilerde yeni bir devir başlamıştır.

BİRÇOK CEPHEDE OMUZ OMUZA

1914-1918 yılları arasında devam eden Büyük Savaş sırasında Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan’la müttefik olarak birçok cephelerde omuz omuza mücadele ettik. Türk kamuouyunda bu silah arkadaşlığımız konusunda genellikle Alman askeri misyonunun faaliyetleri daha ağırlıklı bilinmektedir. Avusturya-Macaristan’la olan silah arkadaşlıklarımızı nedense hatırlamayız ve bilmeyiz. Bulgarlarla olan silah arkadaşlığımız ise hiç söz konusu edilmemiştir.

Başta topçular olmak üzere, doktorlar, hemşireler, sağlık elemanları, ulaştırmacılar, muhabereciler, teknik elemanlar, su bulucular, kuyu kazıcılar, çingene müzisyenler ve bando takımından müteşekkil yaklaşık 7 ila 12 bin Avusturya-Macaristan askeri, Büyük Savaş’ta Osmanlı topraklarında savaştılar, cefa çektiler ve kan akıttılar. Ancak savaşırken halkın gönlünü kazanmayı da bildiler.”

Tarihçilerin ilgisini pek çekmemiş birinci elden kaynaklara başvurularak kaleme alınan ve kitabı oluşturan makaleler, tarihsel bir işbirliğinden kesitler vermeyi amaçlıyor. Türkiye ile Avusturya arasındaki ilişkilerin önceki yüzyıllara dayalı bir ilişkiler ağı unutularak ve unutturularak anlaşılamayacağı savunan “NeueWeltVerlag” tarafından yayımlanan kitabın tanıtımında şu vurgular dikkat çekiyor:

SAVAŞI ÖVMEK İÇİN DEĞİL

“Tarihe ışık tutan elinizdeki bu kaynak eser, Viyana merkezli yayınevimiz ‘Neue Welt Verlag’ tarafından savaşı övmek, özendirmek ve bir kibir vesiyesi yapmak amacıyla hazırlanmamıştır. Tam tersine, yayınevimizin İsmail Tosun Saral tarafından kaleme alınan bu eseri okuyucularla buluşturmaktaki amacı, az bilinen bir konu hakkında bu alanda ileride bilimsel eserler sunacak bilim insanlarına, gazetecilere ve araştırmacılara kaynak sağlamak, hepsinden öte, sahip olduğumuz bilgi birikimini bizden sonra gelecek nesillere elimizden geldiğince aktarmaktır.

Bu kitapta Birinci Dünya Savaşı’nda,

– İngilizlerin Çanakkale Boğazı’ndan çekilmesini sağlayanlar;

– Filistin cephesinde Türkler ile kahramanca çarpışanları,

– Türk topçuları ile kayakçılarının eğitilmesini katkıda bulunanları,

– Yaralı Osmanlnı askerlerine şefkat elini uzatan melekleri tanıyacaksınız.”

Kitapla ilgili bilgiler www.neueweltverlag.at  adresinden edinilebilir ve e-book olarak da indirilebilir.

YENİ POSTA – VİYANA