Manastır’da bir ev ve “gün uzar yüz yıl olur”: İlk aşk

Makedonya: “Ve ben Eleni’nin evinin karşısında saatlerce oturarak, Mustafa Kemal ile Eleni’nin aşkını, ilk aşkını düşündüm saygıyla.”

İlk aşka düştüğümde henüz 13 yaşındaydım…

İlk okul bitmiş ortaokulun yaz tatilinde aşkla tanışmıştım.

Ve gri ve soğuk ve ıslak ülkede bütün bir yaz tatilim sevdiğim kızın evinin karşısında bulunan parkta geçti. Kapıya çıkar da bir kez daha görürüm umuduyla, 3 arkadaşımla birlikte bütün gün beklerdik. Onlar da hiç kırmazdı beni. Sadece son gün arkadaşlarımdan biri “Bütün tatili burada geçirdik sayende!” demekle yetindi.

Ben hiç şikâyet etmedim, 13 yaşımın bütün yazının bir parkta geçmesinden…

Daha sonra Atatürk olan Mustafa’nın Kemal olduğu Manastır Askeri İdadisi’nde okuduğu yıllarda, aşkla da henüz 13 yaşında tanıştı. Güzeller güzeli Eleni adında bir kıza âşık oldu…

Son nefesine kadar yanından hiç ayrılmayan çocukluk arkadaşı, Mustafa Kemal Atatürk’ün Yaveri Yarbay Salih Bozok anılarında, “Mustafa, 10–12 yaşında iken bir komşu kızına âşık olmuştu. Akşamları okuldan çıkar çıkmaz evine koşar, derhal elbiselerini ütületir, oyun seyretmek bahanesiyle zıp zıp oynayan çocukların yanına giderdi. Fakat asıl maksadı, komşu kızını pencereden görmek. İşte Mustafa’ya iyi giyinmek merakı biraz da buradan gelmiştir” diye söz eder.

ÖMÜRDE BİR GÜN

Osmanlı’nın kültür başkentlerinden biri olan Manastırlı Manaki kardeşler (Milton ve Yanaki), Osmanlı İmparatorluğu’nda “Büyükanne Despina” ve “İp Eğiren Kadınlar” adında ilk filmlerini 1905 yılında çekerler.

Manastır Askeri İdadisi’nden mezun olduktan yedi yıl sonra “Kıdemli Yüzbaşı” olarak Manastır’a dönen Mustafa Kemal, yeniden ilk aşkıyla karşılaşır. Sadece bir gün beraber olurlar.

Manastır’ın en zengin ailesinin oturduğu Şirok Sokağı’nda bulunan görkemli evin çaprazında heykeli bulunan fotoğrafçı Milton Manaki de anılarında, “Hatırlıyorum olay şehirde büyük yankı uyandırdı. Durum Vali’ye kadar intikal etti. Bir Hıristiyan’ın bir Türk’e varmasını hoş karşılamayan Piskoposluk devreye girdi. Bu arada skandalın örtbas edilmesi için Eleni, Lerin’e, (şimdiki adıyla Florina’ya) gönderildi” der.

Eleni Karinte 80 yaşına kadar Manastır’a 40 km uzaklıktaki Florina’da yaşar ve hiç evlenmez…

ELENİ’NİN MEKTUBU

Manastır’daki Askeri İdadi Mektebi’nin bir bölümü Ulu Önder Atatürk’e ayrılmış. Ve o özel mekânda Eleni’nin Mustafa Kemal’e yazdığı tek mektup da yer alıyor.

Kendi dilinde ve İngilizce tercümesi bulunan tek günlük aşkın tek mektubu şöyle:

“Kemal Atatürk’e, herhangi bir yerde ve zamanda!
Çok seneler geçti, ve ben halen her gün senden haber bekliyorum. Herhangi bir zamanda bu mektubu alırsan, beni hatırla, kağıttaki gözyaşlarımı gör. Yıllar geçiyor. Seninle ilgili çok şeyler duyuyorum.
Bir şeyler oluyor!

Mektubumu okurken, başka kadını seviyorsan, mektubumu yırt ve kadına sor; inanıyor musun ki, Manastır’lı bir Eleni Karinte, bir gün birlikte olduğu adama bütün ömrünü adamış?! Ve benim seni sevdiğim kadar, o kadını seviyorsan, kendisine hiçbir şey söyleme ve senin kadar mutlu olmasını diliyorum!
Ama hâlâ o balkondaki kızı hatırlıyorsan, ve başkasını sevmiyorsan, bil ki  hâlâ seni bekliyorum ve ömrüm boyunca bekleyeceğim! Döneceğini ve beni unutmadığını biliyorum!
Babam vefat etti!
Beni senden ayırdığı, eve kilitlediğinden beri ve dışarı çıkarmamasının üzerinden bir yıl geçti. Ağlamadım çünkü tüm kilitler ve hapislerin hiçbir şey değiştirmeyeceğini biliyordum.

Beni evlendirecekleri adamı sadece bir kez gördüm, ve kendisi bana kendisini sevip sevemeyeceğimi sordu. Ve ben de kendisine “Hayır, ben ilk aşkımı seviyorum” dedim ve ondan sonra onu hiç görmedim.

Babam beni hiç affetmedi ve ben de kendisini affetmedim.
Eskisi kadar genç ve güzel değilim…
Tüm ömür bir gündü!
Seni ebediyen seven ve bekleyen,
Senin Eleni Karinte’n.”

Sadece bir gün görüşebilen Mustafa Kemal ile Eleni’nin aşkı Makedonya’da hâlâ dillerde.

Ve ben Eleni’nin evinin karşısında saatlerce oturarak, Mustafa Kemal ile Eleni’nin aşkını, ilk aşkını düşündüm saygıyla.

Kim bilir belki Eleni balkona çıkar umuduyla…

FİKRET AYDEMİR – MANASTIR