5 yıl oldu: Hanau katliamı unutulmadı

Almanya’nın Hanau kentinde, göçmen kökenli dokuz gencin hayatını kaybettiği katliamın beşinci yılı anma etkinlikleriyle başladı. Hafta sonu gerçekleştirilen mitingler, yürüyüşler, uyarı nöbetleri, açık oturumlar, sergiler ve dini törenlerde, 19 Şubat 2020’de yaşanan vahşetin kurbanları anılırken, Almanya’da giderek büyüyen aşırı sağ tehdidine karşı mücadele çağrıları yapıldı.

Hessen Eyalet Hükümeti ve Hanau Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği merkezi anma töreni, 19 Şubat Çarşamba günü Kongre Salonu’nda (Congress Park) gerçekleştirilecek. Törene, yaşamını yitiren gençlerin ailelerinin yanı sıra Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Hessen Başbakanı Boris Rhein ve Hanau Büyükşehir Belediye Başkanı Claus Kaminsky katılacak. Anma etkinlikleri, Hanau ve çevresinde toprağa verilen kurbanların mezarlarında ve saldırının gerçekleştiği noktalarda devam edecek.

Katliamın ardından kurulan “19 Şubat İnisiyatifi”nin açıklamasına göre, aynı gün Almanya genelinde 40’tan fazla şehirde anma ve protesto etkinlikleri düzenlenecek.

BİR GECEDE DOKUZ CAN YİTİP GİTTİ

19 Şubat 2020 akşamı, aşırı sağcı bir terörist, Hanau kentinde göçmenlerin yoğun yaşadığı bölgelerde iki farklı mekânda silahlı saldırı düzenledi. Olayda dördü Türkiye kökenli olmak üzere dokuz göçmen genç hayatını kaybetti, beş kişi de ağır yaralandı.

Katliamda yaşamını yitirenlerin isimleri:

• Sedat Gürbüz (30, Langen doğumlu)
• Kaloyan Velkow (33, Bulgaristan kökenli, bir çocuk babası)
• Fatih Saraçoğlu (34)
• Vili Viorel Paun (23, Romanya kökenli)
• Ferhat Unvar (23, Hanau doğumlu)
• Mercedes Kierpacz (35, Polonya kökenli, iki çocuk annesi, Offenbach doğumlu)
• Gökhan Gültekin (37, Hanau doğumlu)
• Hamza Kurtoviç (22, Bosna kökenli, Hanau doğumlu)
• Said Nesar Hashemi (21, Afganistan kökenli, Hanau doğumlu)

Saldırgan, katliamın ardından yatalak annesini öldürüp intihar etti. Daha önce ırkçı ve komplo teorileri içeren nefret manifestosunu internet üzerinden paylaşan teröristin, psikolojik sorunlarına ve aşırı sağcı söylemlerine rağmen yasal olarak silah ruhsatı alabildiği ortaya çıktı.

İHMALLER VE CEVAPSIZ KALAN SORULAR

Kurbanların aileleri ve sivil toplum örgütleri, saldırı öncesinde ve sonrasında yeterli önlemlerin alınmadığını, yaşanan ihmallerin tam anlamıyla aydınlatılmadığını belirtiyor. En büyük eleştirilerden biri, saldırı sırasında acil polis hattının yetersiz personel ve teknik altyapı nedeniyle çalışmaması. Vili Viorel Paun, saldırganı arabasıyla takip edip polisi uyarmaya çalışırken, ikinci saldırının gerçekleştiği lokalin önünde hayatını kaybetti.

Ayrıca, bu mekânın acil çıkış kapısının polis talebi üzerine sürekli kapalı tutulduğu ve bu yüzden içeridekilere kaçma şansı tanınmadığı ortaya çıktı. Hessen Eyalet Meclisi’nde kurulan soruşturma komisyonunun raporu, bazı aileler tarafından yetersiz bulunuyor. Hamza Kurtoviç’in babası Armin Kurtoviç, ay başında Hanau Savcılığı’na belediye ve polis hakkında yeni bir suç duyurusunda bulunarak hukuki sürecin zaman aşımına uğramaması için konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımaya kararlı olduğunu açıkladı.

ANIT VE HAFIZA MÜCADELESİ

Uzun tartışmaların ardından, katliamın unutulmaması ve kurbanların anılması için bir anıtın dikilmesine karar verildi. Hanau Belediyesi ile ailelerin çoğunluğu arasında sağlanan uzlaşı sonucunda, anıtın “Kanaltorplatz”ta, kurulacak olan “Demokrasi ve Çeşitlilik Evi”nin (Haus für Demokratie und Vielfalt) önüne yerleştirilmesi kararlaştırıldı.

Meydanın adı da “19 Şubat Meydanı” (Platz des 19. Februar) olarak değiştirilecek. Ancak bazı aileler, anıtın büyük anma törenlerinin yapıldığı “Pazar Meydanı”na (Marktplatz) dikilmesini istiyordu. Belediye ise bu meydanın tarihî sembolik önemi ve haftalık pazar etkinlikleri nedeniyle bu öneriye karşı çıktı.

MERKEZİ ANMA TÖRENLERİ

19 Şubat Çarşamba günü saat 12.00’de Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek resmi anma töreninin yanı sıra, gün boyunca gençlerin mezarları başında, okullarda, kiliselerde, İslam Enformasyon ve Buluşma Merkezi’nde ve Hanau Yahudi Cemaati’nde toplantılar düzenlenecek.

Hanau Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre, törende aileler adına Sedat Gürbüz’ün ve Ferhat Unvar’ın anneleri Emiş Gürbüz ve Serpil Temiz Unvar, ayrıca saldırıda kardeşini kaybeden ve kendisi de ağır yaralanan Said Etris Hashemi konuşacak. Cumhurbaşkanı Steinmeier, Hessen Başbakanı Rhein ve Belediye Başkanı Kaminsky de etkinlikte yer alacak.

Çetin Gültekin, katliamda yaşamını yitiren kardeşi Gökhan Gültekin’i anlattığı kitabından bazı bölümleri okuyacak: “Geboren, aufgewachsen und ermordet in Deutschland: Das zu kurze Leben meines Bruders Gökhan Gültekin und der Anschlag von Hanau” (Almanya’da Doğdu, Büyüdü ve Öldürüldü: Kardeşim Gökhan Gültekin’in Kısa Yaşamı ve Hanau Saldırısı).

Hanau Katliamı’nın üzerinden beş yıl geçse de, adalet arayışı ve aşırı sağa karşı mücadele devam ediyor. Kurbanların anısı, ırkçılığa karşı ortak mücadelenin bir sembolü olmaya devam edecek. (gk)

YENİ POSTA – FRANKFURT