Mozart’a pedalsız müdahale: Elif Şahin’den “Türk Marşı”na yepyeni bir yorum

Ünlü besteci ve piyanist Elif Şahin, pedalsız yorumladığı Mozart’ın “Türk Marşı” adlı yapıtını müzikseverlerle ilk kez buluşturdu. Şahin, bu yorumu, 2022’nin ilk günü YouTube kanalında paylaştı.

Stuttgart Devlet Konservatuarı öğretim görevlisi Elif Şahin, Wolfgang Amadeus Mozart’ın Türk Marşı üzerindeki yeni çalışmasının kaydını kentin seçkin kültür ve kongre sarayı Liederhalle’deki Mozart Salonu’nda gerçekleştirdi.

 STEINWAY D KUYRUKLU PİYANOYLA KAYDEDİLDİ

 Şahin, çalışmassıyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

“İlk temanın son tekrarına küçük bir kadans ekliyorum ve temalar tekrarlandıkça kendi varyasyonlarımı çalıyorum. Bu eser Steinway D kuyruklu piyanoda kaydedildi, ancak tını olarak Fortepiano sesine yaklaşmak için pedal kullanmadığımı belirtmek istiyorum. Bir diğer önemli nokta ise eserin başında yer alan dört onaltılık notanın maalesef şimdiye kadar hep yanlış yorumlanmış olması ve bundan dolayı eserin ‘mehter müziği taklidi’ olarak anlaşılamaması. Bu eseri daha önce duymuş, dinlemiş kişilerin ilk fark edeceği noktalardan biri de bu olacaktır.”

Elif Şahin YouTube’da açıklayıcı bir metin de yayınladı:

“Wolfgang Amadeus Mozart, ‘Saraydan Kız Kaçırma’ operasından kısa bir süre sonra, 1783’te Viyana’da ‘Alla Turca’ (Türk Usulü) adlı bir eser besteledi (La Majör, K. 331). O yıl Viyana Belediyesi, 1683’teki İkinci Türk Kuşatması’na karşı zaferle sonuçlanan savunmalarının 100. yıldönümünü kutluyordu ve bu kutlamalar büyük olasılıkla Mozart’a ilham kaynağı olmuştu.

Mozart, ‘Saraydan Kız Kaçırma’ eserinde olduğu gibi ‘Alla Turca’da da Osmanlı ordusuna ait mehter müziği tınılarını kullandı. Yani bu eser otantik Türk askeri müziğinin (parodik) bir taklididir.  Olağandışı tempo ‘Allegrino’ da bu parodik niyeti ifade eder.

 ‘Alla Turca’ya dört eşit onaltılık süslemeler ile başlanması maalesef eserin karakterine tamamen ters düşüyor. Bu, sadece o zamanki Türk askeri müziğinin karakteriyle değil, aynı zamanda dönemin piyano okullarında bu tür süslemelerin nasıl çalınacağına dair verilen talimatlarla da çelişmektedir.

Tüm bunlara ek olarak, o zamanlar alışılmış olduğu gibi, temaların tekrarlarında kendi varyasyonlarımı çalıyorum ve ilk temanın son tekrarına da küçük bir kadans ekliyorum. Eser bir Steinway D kuyruklu piyanoda kaydedildi. Ancak bu eser bir fortepiyano için bestelenmişti. Fortepiyano sesine yaklaşmak için modern piyanoda yer alan sağ pedalı kullanmadan eseri yorumladım.”

ELİF ŞAHİN HAKKINDA

Kendi alanında dünyanın en büyük yarışması olarak kabul edilen Hugo Wolf Uluslararası Lied Yarışmasında 114 sanatçı arasında birinci seçilerek  2010 yılında Türkiye’ye dünya birinciliği kazandıran Elif Şahin, Stuttgart Konservatuarı’nda ders veren Türkiye kökenli ilk öğretim görevlisi.

Türkiye’deki piyano eğitimini Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı öğretim üyelerinden merhum Prof. Kamuran Gündemir’in öğrencisi olarak tamamlayan Elif Şahin, Stuttgart Müzik Yüksek Okulu’nda  Prof. Cornelis Witthoefft’ün sınıfında “Llied öğrenimi” gördü. Yaşamını değiştiren yarışmanın ardından, 2011 yılında Fazıl Say’ın bestelediği “Dört Şarkı”nın dünya prömiyerini üstlenen yorumcu olarak da tanındı.

Elif Şahin, Türkan Saylan için geçen yıl “Anadolu’nun kızlarına umut ol” adlı eseri bestelemişti. Eser, Türkan Saylan’ın 85’inci doğum yıldönümünde Türkiye ve Avrupa’da sosyal medya üzerinden yayınlanmıştı. Kutlama, Türkan Saylan’ın doğum günü dolayısıyla ÇYDD Genel Merkezi, ÇYDD NRW ve ÇYDD Baden-Württemberg’in ortak canlı yayınında gerçekleşmişti.

YENİ POSTA – STUTTGART