İsveç hükümetsiz dönem eşiğinde: Pazar günkü seçim Avrupa’daki iklimi ağırlaştırabilir

İsveç’te 7 milyon 700 bin seçmen, gelecek dört yıl ülkeyi yönetecek hükümeti seçmek ve belediye başkanları ile il genel meclisini belirlemek için 11 Eylül’de sandık başına gidecek.

Nüfusu 10,5 milyonu bulan İsveç’te 7 milyon 700 bin seçmen, gelecek dört yıl ülkeyi yönetecek hükümeti seçmek ve belediye başkanları ile il genel meclisini belirlemek için oy kullanacak.
İsveç’te halihazırda mecliste temsil edilen sekiz siyasi parti, parlamentoda 349 sandalye bulunuyor.
İsveç basınında genel seçim öncesi yapılan yorumlarda, sol blokun seçimi kıl payı kazanacağı ve hükümetin uzun süren pazarlıklardan sonra bile kurulmasının zor olacağı görüşü hâkim.

Sol blokta, Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller ve Çevre Partisi ve Sol Parti bulunurken sağ bloktaki Merkez Partisi, aşırı sağcı İsveç Demokrat Parti ile hükümet kurulmayacağını ilan ederek bu seçime sol bloktan katılma kararı aldı.

Sağ blokta ayrıca ılımlı Muhafazakar Parti, Hristiyan Demokrat Parti, Liberal Parti ve İsveç Demokratlar Partisi (SD) yer alıyor. Her ne kadar SD sağ blokta gösterilse de diğer sağ blok partileri SD ile işbirliği yapmaktan kaçınıyor.

AŞIRI SAĞ YÜKSELİŞTE

2018’teki son seçimde büyük çıkış yakalayan ve yüzde 18’lik oy oranıyla parlamentoda 64 sandalye kazanan göçmen karşıtı, aşırı sağcı SD partisi ise ülke basınında yayınlanan anketlerde oy oranını yüzde 20’ye çıkarmış görünüyor.

Sığınmacı sorunu üzerinden popülist politikalara imza atan SD’nin alacağı oy oranının yeni hükümetin kaderini belirlemesi beklenirken diğer partilerin SD ile işbirliği yapmaktan kaçınacağı, dolayısıyla bunun hükümet kurma çalışmalarını zora sokacağı öngörülüyor.

Öte yandan son seçimde barajı geçemeyen Feminist İnisiyatifi Partisi (F) ile beş yıl önce kurulan ırkçı İsveç İçin Alternatif Partisi (AFS), seçmenlerden oy alabilmek için yoğun kampanya yürüttü.
SD’nin üç milletvekilinin İskandinavya Direniş Hareketine (NMS) bağlı neonazi grupla ilişkisinin ortaya çıkmasından sonra bu milletvekilleri partiden ihraç edilmişti.

İhraç edilen milletvekilleri harekete geçerek beş sene önce ırkçı AFS’yi kurmuşlardı. İsveç’te yaşayan bütün göçmenleri ülkelerine göndereceğinin sözünü veren AFS, birçok cami ve mescidi de kapatacağı sözünü vermişti.

TÜRKİYE KÖKENLİ POLİTİKACILAR

İsveç’te ırkçılık ve İslamofobi ile mücadele etmek için 3 yıl önce Farklı Renkler Partisini (Nyans) kuran Türk asıllı siyasetçi Mikail Yüksel de yoğun seçim kampanyası yürüttü. Partinin gösterdiği birçok adayın farklı belediye ve il genel meclislerine seçilmesi beklenirken genel seçimlerde de performansı merak konusu.

İsveç’in Linköping Çevre ve Enerjiden Sorumlu Belediye Başkanı Muharrem Demirok, Merkez Partisinin Östergötland bölgesi birinci sıra milletvekili adayı oldu. Türk asıllı siyasetçinin ilk sıradan milletvekili gösterilmesi nedeniyle seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor.

KURAN YAKMA PROVOKASYONLARI

İsveç vatandaşlığı da bulunan Danimarkalı ırkçı Sıkı Yön Partisi (Stram Kurs) lideri Rasmus Paludan, 2021’de İsveç’te parti kurarak seçimler öncesinde çeşitli kentlerde Kuran-ı Kerim yakma provokasyonları gerçekleştirdi. Seçim çalışması adı altında cami önlerinde polis koruması altında Kuran-ı Kerim yakan Paludan, İsveç’te İslam dinini yaşayanları ülkeden atacağı vaadinde bulundu.
İsveç’te 9 Eylül 2018’te yapılan ve katılımın yüzde 87 olduğu son genel seçimde, Sosyal Demokrat Parti yüzde 28,6’lık oy oranıyla birinci parti olmuştu.
Ana muhalefetteki ılımlı Muhafazakâr Parti de yüzde 19,84 ile ikinci sırada yer almıştı.
Bu sonuçlardan sonra Sosyal Demokrat Parti ile Yeşiller ve Çevre Partisi, azınlık sol hükümeti kurarak 3 yıl bu görevi yürüttü.
Yeşiller ve Çevre Partisinin 2021’de hükümetten çekilmesi üzerine Sosyal Demokrat Parti yoluna tek başına devam etti.

YENİ POSTA – STOCKHOLM

FOTO: AA