AB’nin güvenliği Türkiye’ye mi emanet ? Türk askeri için NATO kalkanı çalışmayacak

Trump’ın Avrupa’nın savunmasından çekilme sinyalleri, NATO ve AB’yi ciddi bir krizle karşı karşıya bırakıyor. Avrupa artık savunmasını kime emanet edecek? NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, bu sorunun cevabının Türkiye olabileceğini söylüyor. Türkiye, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip ve savunma sanayisinde dev adımlar atıyor. İHA’lardan füzelere, zırhlı araçlardan mühimmata kadar geniş bir üretim kapasitesine ulaşan Türkiye, Batı için vazgeçilmez bir ortak mı olacak?

ABD bile Türkiye’den mühimmat satın alırken, Avrupa’nın savunmada Türkiye’ye mesafeli yaklaşması ne kadar sürdürülebilir? Ukrayna savaşıyla birlikte artan mühimmat ihtiyacı, Türkiye’yi Batı için kilit bir oyuncu haline getirirken, Avrupa’nın tereddütleri devam ediyor. Çünkü Türkiye’nin Rusya ile yakın ilişkileri, AB için bir güvenlik açığı olarak görülüyor. Aynı zamanda Kıbrıs ve Yunanistan ile yaşanan gerilimler, Türkiye’nin AB ile tam bir uyum içinde hareket etmesini zorlaştırıyor.

AB, bugüne kadar Türkiye’yi dışladı, ancak şimdi Avrupa’nın güvenliği için Türkiye’nin devreye girmesini mi bekliyor? Ukrayna’da olası bir ateşkes durumunda, çatışmasızlığın devamını sağlamak için Avrupa ülkeleri asker göndermeyi tartışıyor. İngiltere ve Fransa gibi ülkeler bu operasyona katılmaya istekli görünürken, Türkiye de sürecin dışında kalmak istemiyor. Milli Savunma Bakanlığı, “bölgesel istikrar ve barış için gerekli görüldüğü takdirde” asker gönderme seçeneğini değerlendirebileceklerini açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Avrupa’nın güvenlik mimarisinde Türkiye’nin etkin bir rol alması gerektiğini vurguladı.

Ancak bu planın önünde büyük engeller var. Rusya, Ukrayna’ya NATO veya AB bayrağı altında asker gönderilmesine kesinlikle karşı çıkıyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Avrupa ülkelerinin Ukrayna’da kabul edilmeyeceğini” açıkça belirtti. Dahası, NATO’nun 5’inci maddesi, üye ülkelerin sadece kendi topraklarında saldırıya uğramaları halinde devreye giriyor. Yani, Türk askeri Ukrayna’da saldırıya uğrarsa, NATO kalkanı çalışmayacak.

Bu durumda kritik soru şu: Türkiye, Batı’nın güvenliği için risk alıp cepheye asker mi gönderecek, yoksa Avrupa, savunmasını gerçekten kendi başına mı üstlenmek zorunda kalacak? NATO ve AB, Türkiye’yi gerçekten bir ortak olarak mı görüyor, yoksa sadece stratejik çıkarları için mi yanına çekmeye çalışıyor? Avrupa’nın Türkiye’ye ihtiyacı giderek netleşirken, bu denklemde Türkiye’nin nasıl bir konum alacağı henüz belirsizliğini koruyor.

YENİ POSTA – STUTTGART