AB ve Türkiye: Stratejik yakınlaşma mı, geçici çıkar ortaklığı mı?

AB, ABD ile ortaklığının zayıflamasıyla savunmasını güçlendirmek uğruna yeni arayışlar peşinde. Gündemdeki en dikkat çekici ihtimallerden biri ise güçlü ordusu ve savunma sanayiiyle Türkiye. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin Avrupa Birliği devletlerine şimdiden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la işbirliklerini artırmayı önerdiği konuşuluyor. Buna karşılık Erdoğan da “stratejik öncelik” olarak nitelendirdiği AB üyeliğinin yakın gelecekte neticelenmesinden söz ediyor. Peki tüm bunlar büyük bir anlaşmanın ayak sesleri olabilir mi?

Avrupa Birliği (AB), son yıllarda transatlantik ittifakta yaşanan zayıflamanın etkisiyle yeni savunma stratejileri arayışında. Ukrayna savaşı ve ABD’nin belirsiz politikaları, Brüksell’i kendi ayakları üzerinde durmaya zorluyor. Bu bağlamda, güçlü ordusu ve gelişmiş savunma sanayiiyle Türkiye, AB’nin gündemine yeniden güçlü bir şekilde girmiş durumda.

NATO’nun yeni Başkanı Mark Rutte’nin AB ülkelerine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile iş birliğini artırmalarını tavsiye ettiği iddiaları, bu yeni yakınlaşmanın sinyallerini veriyor. Öte yandan, Erdoğan da AB üyeliğini “stratejik öncelik” olarak nitelendirerek, bu sürecin yakın gelecekte neticelenebileceğini söylüyor. Peki bu gelişmeler, AB ile Türkiye arasında yeni bir dönemin başladığının habercisi mi? Yoksa geçici çıkar ortaklıklarının bir yansıması mı?

AVRUPA, SAVUNMA İÇİN TÜRKİYE’YE Mİ MUHTAÇ?
Hollanda’nın önde gelen gazetelerinden De Volkskrant, Avrupa’nın uzun vadede ABD’ye mutlak güvenemeyeceğini fark ettiğini belirtiyor:

“Kısa vadede Ukrayna savaşının, uzun vadede ise ABD’nin belirsiz politikalarının etkisiyle, AB kendi savunma mimarisini oluşturmak zorunda. Türkiye ise bu konuda kritik bir rol oynayabilir. Ancak Erdoğan bu iş birliğini, AB üyeliği gibi siyasi kazanımlarla ilişkilendirecek kadar zeki. Ankara, savunma iş birliği yoluyla gümrük birliği, vize kolaylığı ve nihayetinde üyelik müzakerelerini yeniden canlandırmayı amaçlıyor. Ve mevcut ortam buna hiç olmadığı kadar elverişli.”

BİLDİK BRÜKSEL İKİYÜZLÜLÜĞÜ
Ancak Yetkin Report, Brüksel’in, Türkiye’nin askeri gücünden faydalanmak istediğini ancak tam üyeliğe hala mesafeli durduğunu vurguluyor:

“AB’nin Türkiye ile ilişkileri, ABD baskısı, Rusya tehdidi ve kendi içindeki değerler karmaşası içinde sıkışmış durumda. Brüksel, Türk ordusunun kendisini korumasını istiyor ama üyelik konusunun açılmasından dahi rahatsız oluyor. Bu tutum, AB’nin çelişkilerini ve stratejik ikiyüzlülüğünü gözler önüne seriyor.

ÖNCE DEMOKRASİYİ CİDDİYE ALIN, KAPIYI SONRA ÇALIN
Öte yandan Karar gazetesi, AB üyeliğini hala uzak bir hayal olarak görüyor:

“Avrupa, Trump tehlikesi ve ekonomik çıkmaz nedeniyle yeni bir yön arıyor. Türkiye’nin AB üyeliği, bu yeni güç dengesi için önemli bir hamle olur. Ancak bu, Avrupa’nın demokratik değerlerinden ödün vermesi anlamına gelmiyor. Ankara’nın AB hayali, ‘Avrupa’nın bize ihtiyacı var, bu yüzden bizi demokrasi, hukuk ve ifade özgürlüğü konularında sorgulamayı bıraksın’ anlayışına dayanıyor. Bu gerçekte ne kadar sürdürülebilir?”

TÜRKIYE, AVRUPA’NIN KARA İŞLERINI MI YAPACAK?

Fransa merkezli Liberal ise AB’nin, Türkiye’yi kirli işlerini yapmak için devreye soktuğu görüşünde:

“Avrupa, stratejik açmazlarını çözmek için yine Türkiye’ye yöneliyor. Demokrasi ve hukuk değerleri üzerine kurulu olduğuyla övünen Avrupa, çıkarlarına uyan her durumda bu ilkeleri bir kenara bırakıyor. Türkiye’nin, Ukrayna’ya barış gücü göndermesi, Rusya’ya karşı Avrupa’yı savunması, mültecileri kontrol altına alması gibi konular hep bu stratejinin parçası. Ancak bu bir iş birliği mi, yoksa Avrupa’nın kendi kirli işlerini Ankara’ya havale etmesi mi?”

BÜYÜK BİR ANLAŞMA MI GELİYOR?

AB ve Türkiye arasındaki mevcut gelişmeler, geçici bir siyasi manevra mı, yoksa yeni bir stratejik iş birliğinin başlangıcı mı? Avrupa, kendi güvenliği için Ankara’ya kapıları açmaya hazır mı, yoksa bu sadece bir “zor zaman dostluğu” mu? Önümüzdeki süreçte Brüksel’in Türkiye’ye yönelik tutumu ve Erdoğan’ın bu süreci nasıl yöneteceği, tüm bu soruların yanıtını belirleyecek.

YENİ POSTA – STUTTGART

KAYNAK: https://www.eurotopics.net/de/335853/tuerkei-eu-neue-naehe-neue-chancen

FOTO:The Presidential Press and Information Office – Wikimedia Commons