Türkiye’de ikinci tur seçim: Cumhurbaşkanı kim olacak?

Türkiye’de cumhurbaşkanlığı seçimleri, adayların hiçbiri ilk oylamada mutlak çoğunluğu sağlayamadığı için 28 Mayıs tarihinde yapılacak olan ikinci tura kaldı. İlk turda görevdeki cumhurbaşkanı Erdoğan (yüzde 49,5) net bir şekilde muhalefet lideri Kılıçdaroğlu’nun (yüzde 44,9) önündeydi. Yüzde 5,2 oy alan aşırı milliyetçi aday Oğan, ikinci turda Erdoğan’ı destekleyeceğini açıkladı. Avrupa basını, iktidar değişikliği ihtimalinin azaldığını düşünüyor.

JUTARNJİ LİST (Hırvatistan)
Panik içerisinde umutsuzca verilen tepkiler
Jutarnji list, Oğan’ın Erdoğan’ı destekleyeceğini açıklamasının ikinci turun sonucunu neredeyse kesinleştirdiğini söylüyor:

“Erdoğan ilk turda rakibinden 2,5 milyon fazla oy aldı, bu da Kılıçdaroğlu’nun ‘modern padişahı’ yenmek için pazar günü Oğan’ı destekleyen seçmenin tamamına ihtiyacı olacağı anlamına geliyor. Kılıçdaroğlu’nun giderek artan yenilgi olasılığına ilişkin paniğinin boyutu, Erdoğan’dan bıkmış sağcı seçmene ulaşmak umuduyla göçmenlere yönelik başvurduğu radikalleşen sert söyleminde görülebiliyor. Sakinliği ve dinginliği ile tanınan ‘Türk Gandhi’ şimdi de yurttaşları kaçak göçmenlerle korkutmaya çalışıyor.”

LE QUOTİDİEN (Lüksemburg)
Hayvani becerileriyle üstesinden geliyor
Le Quotidien, Erdoğan’ı sürekli dört ayak üzerine düşen bir kediye benzetiyor:

“Erdoğan, 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci tur seçimlere vicdanı hayli rahat, toparlanıp ayağa kalkma becerisine de sarsılmaz bir inançla gidiyor. Bir kedi gibi kabarttı tüylerini ve kamburunu çıkardı. … Korku ve titremeler yatışana, kuruyan gözler tekrar başka yöne bakana ve günlük hayatın akışına geri dönene kadar. Siyasetle yatıp kalkan bu politik hayvan hayli kötü durumdaydı. Yine de tehlikeli durumlardan kurtulma becerisinden hiçbir şey kaybetmedi.”

TRUD (Belçika)
Fazla Batıcılık seçmeni ürküttü
Trud, Türkiye’deki muhalefetin kendisini fazla abarttığı kanısında:

“Batı’ya fazla sarıldılar ve bu da Türk seçmenin pek hoşuna gitmedi. Öte yandan, İskenderun bölgesindeki felaketten de istifade etmeyi beceremediler. Muhalefet, değişim için katalizör olarak depremi kullanabilirdi. Ama Erdoğan daha erken davrandı. Kusursuz, proaktif ve oldukça hızlı yanıtlar verdi. Bu da depremden etkilenen bölgede Cumhurbaşkanı lehine açık bir zafer getirdi.”

INTERİA (Polonya)
Polonya muhalefeti için umut kırıcı
Interia, Polonya’da sonbaharda yapılacak parlamento seçimlerinde hükümetin değişmesini bekleyenlerin umutlarının azaldığı kanısında:

“Polonya, Türkiye değil. Ancak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimlerin ilk turunu anketlerin aksine önde bitirmesi, pek çok PiS hükümeti muhalifi için şok etkisi yarattı. Kamuoyu yoklamaları yine başarısız oldu. Ekonomik kriz, Erdoğan’ın halk desteğini kırmadı. Türk hükümetinin herkesin malumu beceriksizliklerinin ve hatta depremde yapılanların dahi bir etkisi olmadı. … Hüsnükuruntular, makul muhakeme gücünün önüne geçti. … İnsan, 2022’de Macaristan’daki seçimlerde de benzer büyüklükte umutlar bağlandığını hatırlamadan edemiyor.”

KOMMERSANT (Rusya)
Tahıl anlaşması kampanya kozu olabilir
Kommersant, Moskova’nın Erdoğan’a hayli somut bir destek sunabileceğini öne sürüyor:

“[Erdoğan] Türkiye’nin kilit rol oynadığı tahıl anlaşması gibi haber değeri taşıyan her gelişmeyi kendi lehine çevirmeye çalışacak. Anlaşma 18 Mayıs’ta, ikinci tur seçimden tam on gün önce sona eriyor. Moskova, Ankara ile görüşerek sözleşmeyi en az iki ay uzatırsa, Erdoğan Türkiye’ye de önemli mali avantajlar sağlayacak yeni bir dış politika başarısı daha ilan edebilir. Ülke ekonomisinin ciddi sorunlarla boğuştuğu bir dönemde, bunlar Türkiye Cumhurbaşkanı için çok olumlu haberler.”

DE VOLKSKRANT (Hollanda)
Seçmen istikrar istiyor
De Volkskrant, Erdoğan’ın Cumhur İttifakı’nın eş zamanlı yapılan parlamento seçimlerinde çoğunluğunu korumayı başarması muhalefetin işini zorlaştıracak, diyor:

“Pek çok yurttaş ülkede siyasi istikrar istiyor. Cumhurbaşkanı parlamentoda çoğunluğa sahip olmazsa, Fransa’da ‘kohabitasyon’ olarak adlandırılan durum meydana gelir ve istikrar tehlikeye girer. Bu endişe, 28 Mayıs seçimi öncesinde Cumhurbaşkanı’na fazladan bir ivme kazandırabilir. Cumhur İttifakı önümüzdeki iki hafta boyunca istikrar gerekliliğini şüphesiz vurgulayacaktır. Aynı ‘kohabitasyon’ senaryosu, Kılıçdaroğlu’nun ikinci turda cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda muhalefetteki Millet İttifakı’nı zor bir pozisyonda bırakabilir.”

THE GUARDİAN (İngiltere)
Kılıçdaroğlu’nun işi zor
The Guardian da Kılıçdaroğlu’nun zorlu bir mücadeleyle karşı karşıya olduğunu düşünüyor:

“Kılıçdaroğlu için yarış henüz bitmedi. Ancak görevde olmasının avantajı ve AKP’nin parlamento zaferinin getireceği ivmenin birleşimi, Erdoğan’ın otokratik yönetimini üçüncü bir on yıla uzatma olasılığının güçlü olduğu anlamına geliyor. … Hayal kırıklığına uğramış Kılıçdaroğlu ittifakının, beklentilerini karşılayamayan cumhurbaşkanlığı yarışında durumu tersine çevirmek için önünde iki haftası var. Ezici bir çoğunluğu Erdoğan’ın lehine haber yapan düşmanlık içindeki medyayı da hesaba katarsak bu çok zor bir görev olacak.”

REVİSTA 22 (Romanya)
Erdoğan diasporaya güvenebilir
Revista 22 seçim sonuçlarını değerlendiriyor:

“Seçim sonuçları, hem Anadolu’da hem ülkenin kuzeyinde hem de diasporada geleneksel [Erdoğancı] kalelerin varlığını sürdürdüğünü gözler önüne seriyor. Fransa’da Türklerin neredeyse yüzde 70’i, 2018’deki seçimlerden yaklaşık yüzde yedi artışla Erdoğan’a oy verdi. Almanya’da da çoğunluğu Türkiye’yi kasıp kavuran yüksek enflasyonundan etkilenmeyen ve aslen Anadolululardan oluşan topluluk tarafından net bir çoğunluk oyuyla seçildi. … Hassasiyetleri öncelikle kimlik temelli ve Erdoğan’ın prestijli dış politikasına kendilerini kaptırmış durumdalar. Yalnızca İsveç’te yaşayan Türk toplumu oylarıyla Erdoğan’ı cezalandırdı, ancak bunu yapmaları Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya katılımı konusundaki tutumunu daha da radikalleştirme riski taşıyor.”

LE FİGARO (Fransa)
Otokrat artık yumuşar mı?
Le Figaro, Erdoğan’ın yeniden seçilmesiyle otoriter yönetim tarzını da bir nebze yumuşatabileceği görüşünde:

“Seçim, Türkiye’nin en güçlü kişisinin halkından korktuğu ve onları susturmaya çalıştığı zamanlardaki kadar zayıf olmadığını da göstermiş oldu. Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü dönemiyle birlikte otokrasiye mi geçilecek? Avrupalılar ve NATO’daki müttefikleri buna hazırlıklı olmalı, ancak Ankara’daki cumhurbaşkanının elde ettiği yeni meşruiyetle biraz yumuşamasından da şikâyet etmeyeceklerdir.”

POLİTYKA (Polonya)
Popülistlerle mücadelede bir sınav sahası
Polityka seçimin ikinci turunu büyük bir heyecanla bekliyor:

“28 Mayıs’taki seçim yalnızca Türkiye’nin geleceğini belirlemeyecek. Ülke muhalefeti, otokrasiyi savunan, liberal demokrasinin sunduğu özgürlükleri küçümseyen otoriter ve milliyetçi Recep Tayyip Erdoğan’ı yenerek, dünyaya bu tür siyasetçilerin alt edilebileceğine dair güçlü bir mesaj vermiş olacak. Ve bu durum, baştan itibaren koşulların eşitsiz olduğu, adil bir seçimden bahsedilemeyecek hallerde dahi geçerli. Türkiye ayrıca, popülist bir tahakkümün ardından devletin yeniden inşası bakımından önemli bir siyasi ve toplumsal sınav sahası haline gelecektir. Bunlar bugün elbette yalnızca teorik varsayımlar.”

NAFTEMPORİKİ (Yunanistan)
AB’yle ilişkilerin yönüne de karar verilecek
Naftemporiki, seçmen nezdinde AB’yle ilişkilerin kilit önem taşıdığı kanısında:

“İkiye bölünmüşlüğü belki de görevdeki Adalet Bakanı Bekir Bozdağ kadar iyi formüle eden çıkmadı: ‘İnsanlar ya şampanya patlatıp kutlama yapacak ya da alnını şükür için secdeye koyup rabbine hamdedecek.’ … Brüksel ile Türkiye arasındaki ilişkiler soğudu demek yetmez. Donma noktasına geldi. Brüksel’de yıllardır üyelik müzakerelerini canlandırmaya yönelik tek bir ciddi girişimde bulunulmadı. Türkiye’de iktidar aygıtının başında Recep Tayyip Erdoğan bulunduğu sürece, Avrupa Komisyonu açısından da bir anlamı yok bunların.”

DE TİJD (Belçika)
Ekonomiyi kim kurtarabilir?
De Tijd, yurttaşlar için en önemli şeyin genel ekonomik durum olduğu kanaatinde:

“Tüm stratejik ve jeopolitik sorunların yanı sıra, ekonomik gidişat halk için en önemli mesele olmaya devam ediyor. Devasa boyuttaki enflasyon, Erdoğan’ın ilk yıllarındaki ekonomik başarısını yerle bir etti. Ekonominin nasıl yeniden rayına oturacağı belirsizliğini koruyor ve tek bir adayın dahi bu konuda net bir planı bulunmuyor. Ancak bu, Türkiye açısından bir fark yaratacaktır. 2023’ün en önemli seçim hikâyesinde henüz sona gelinmedi. Ve bu nihai son, Avrupa için de büyük önem arz edecek.”

VEČERNJİ LİST (Hırvatistan)
Seçimin sonucunu kadınlar ve ilk kez oy kullananlar belirleyecek
Večernji list bu seçimin hâlâ ortada olduğuna vurgu yapıyor:

“Analistler, Türkiye’nin kadınları şiddetten koruyan İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine karşı çıkan kadınların oylarının büyük önem teşkil ettiği kanısında. … İlk kez oy kullanan ve kendilerinin oyları da belirleyici olacak altı milyon genç seçmenle birlikte, bu seçimde en etkili grup kadınlar. Ukrayna topraklarında Doğu ve Batı blokları arasında süren askeri çatışmanın arka planında, jeopolitik güç ve dengeleri doğrudan etkileyecek olan bu seçimi ve seçimin sonuçlarını bütün dünya heyecanla izliyor.”

YENİ POSTA – BERLİN

KAYNAK: https://www.eurotopics.net/tr/301115/tuerkiye-de-ikinci-tur-secim-cumhurbaskani-kim-olacak

FOTO:  Element5 Digital auf Unsplash